Analiza złośliwego oprogramowania jest krytycznym aspektem zrozumienia i obrony przed cyberzagrożeniami. Jedną z najpotężniejszych technik badania wewnętrznego działania złośliwego oprogramowania jest dezasemblacja i dekompilacja. W tym artykule omówimy znaczenie tych procesów, różnice między nimi oraz narzędzia i techniki wykorzystywane w analizie złośliwego oprogramowania.

Znaczenie demontażu i dekompilacji

Dezasemblacja i dekompilacja są podstawowymi technikami inżynierii wstecznej złośliwego oprogramowania, aby zrozumieć jego zachowanie, logikę i przepływ kontroli. Badając montaż lub kod źródłowy, analitycy mogą:

• Zidentyfikować możliwości złośliwego oprogramowania i wektory ataku
• Odkryć potencjalne luki lub słabości w implementacji złośliwego oprogramowania
• Opracować środki zaradcze lub sygnatury do wykrywania i zapobiegania atakom
• Uzyskać wgląd w techniki i taktyki stosowane przez autorów złośliwego oprogramowania.

Disassembly vs. Decompilation

Disassembly i decompilation są często używane zamiennie; jednakże, odnoszą się one do różnych procesów w inżynierii wstecznej.

• Dysasemblacja to proces konwersji kodu maszynowego binarnego programu wykonywalnego z powrotem na język asemblerowy. Język asemblerowy jest językiem programowania niskiego poziomu, który ściśle przypomina instrukcje kodu maszynowego wykonywane przez sprzęt komputera. Zdekompilowany kod może być trudny do odczytania i zrozumienia, ponieważ wymaga znajomości docelowej architektury i języka asemblera.

• Dekompilacja to proces konwersji kodu maszynowego binarnego pliku wykonawczego z powrotem na język programowania wysokiego poziomu, taki jak C lub C++. Zdekompilowany kod jest bardziej czytelny dla człowieka i łatwiejszy do zrozumienia niż język asemblera. Jednakże, dekompilacja nie zawsze może skutkować dokładnym lub kompletnym kodem źródłowym, ponieważ niektóre informacje są zwykle tracone podczas procesu kompilacji.

Narzędzia do demontażu i dekompilacji

Istnieje kilka narzędzi dostępnych do dezasemblacji i dekompilacji w analizie złośliwego oprogramowania. Niektóre z najbardziej popularnych narzędzi obejmują:

1. IDA Pro: Potężny i szeroko stosowany dezasembler i debugger, IDA Pro obsługuje różne architektury procesorów i formaty plików wykonywalnych. Oferuje zaawansowane funkcje, takie jak wizualizacja oparta na grafie, powiązania i możliwości skryptowe.

2. Ghidra: Opracowany przez Narodową Agencję Bezpieczeństwa (NSA), Ghidra jest otwartym pakietem inżynierii odwrotnej, który zawiera dezasembler, dekompilator i inne narzędzia analityczne. Obsługuje wiele architektur procesorów i formatów plików wykonywalnych, a także zapewnia rozszerzalne i konfigurowalne ramy dla analizy złośliwego oprogramowania.

3. radare2: Open-source’owy framework inżynierii wstecznej, radare2 dostarcza kompleksowy zestaw narzędzi do dezasemblacji, dekompilacji, debugowania i łatania binarnego. Obsługuje różne architektury i formaty plików oraz oferuje interfejs wiersza poleceń, jak również graficzny interfejs o nazwie Cutter.

4. Hopper: Oparty na macOS i Linuksie dezasembler i dekompilator, Hopper jest przeznaczony do inżynierii wstecznej plików wykonywalnych na architekturach x86, x86-64 i ARM. Zawiera takie funkcje jak wizualizacja wykresu przepływu sterowania, odsyłacze i API skryptowe oparte na Pythonie.

Techniki demontażu i dekompilacji

Podczas przeprowadzania demontażu i dekompilacji analitycy często wykonują następujące kroki:

• Identyfikacja docelowej architektury i formatu pliku wykonywalnego: Określenie architektury procesora i formatu pliku próbki złośliwego oprogramowania przy użyciu narzędzi takich jak file lub PEiD.

• Wybierz odpowiedni dezasembler lub dekompilator: Wybierz odpowiednie narzędzie w oparciu o docelową architekturę i format pliku, jak również pożądany poziom analizy (dezasemblacja lub dekompilacja).

• Analiza zdemontowanego lub zdekompilowanego kodu: Badaj kod, aby zidentyfikować kluczowe funkcje, przepływ kontroli, struktury danych i algorytmy. Szukaj wskaźników złośliwego zachowania, takich jak komunikacja sieciowa, manipulacja plikami lub wstrzykiwanie procesów.

• Analizując kod, rób szczegółowe notatki na temat swoich obserwacji i spostrzeżeń. Taka dokumentacja będzie nieoceniona podczas dzielenia się swoją analizą z innymi osobami lub podczas opracowywania sygnatur wykrywania i strategii łagodzenia skutków ataków.

• Analiza złośliwego oprogramowania jest często procesem iteracyjnym. W miarę odkrywania nowych informacji należy ponownie przeanalizować wcześniejsze fragmenty kodu, aby lepiej zrozumieć zachowanie i możliwości złośliwego oprogramowania. Takie iteracyjne podejście pomaga zapewnić dokładną i precyzyjną analizę.